düyun ı umumiye ne demek?

Düyun-ı Umumiye (Genel Borçlar İdaresi)

Düyun-ı Umumiye, Osmanlı İmparatorluğu'nun 1854'ten itibaren aldığı dış borçları ödeyememesi üzerine, alacaklı devletler tarafından 1881 yılında kurulan uluslararası bir örgüttür. Temel amacı, Osmanlı Devleti'nin gelir kaynaklarına el koyarak borçları tahsil etmekti.

Kuruluşu ve Amacı:

Osmanlı Devleti, Kırım Savaşı (1853-1856) ile başlayan süreçte artan mali sıkıntıları aşmak için dış borçlanmaya yöneldi. Ancak, borçların geri ödenmesinde yaşanan sorunlar, alacaklı devletlerin müdahalesine zemin hazırladı. 1881'de imzalanan Muharrem Kararnamesi ile Düyun-ı Umumiye resmen kuruldu.

Düyun-ı Umumiye'nin başlıca amacı, Osmanlı Devleti'nin borçlarını tahsil etmekti. Bu amaç doğrultusunda, Osmanlı Devleti'nin önemli gelir kaynaklarına (tütün, tuz, ipek, alkollü içkiler vb.) el koydu ve bu gelirleri doğrudan tahsil etmeye başladı.

Yapısı ve İşleyişi:

Düyun-ı Umumiye, alacaklı devletlerin temsilcilerinden oluşan bir konsey tarafından yönetiliyordu. Konsey, Osmanlı maliyesini denetleme, bütçe hazırlama ve gelir kaynaklarını yönetme yetkisine sahipti. İdare, kendi bünyesinde geniş bir memur kadrosu oluşturmuş ve Osmanlı topraklarının dört bir yanında şubeler açmıştı.

Etkileri:

Düyun-ı Umumiye'nin Osmanlı Devleti üzerindeki etkileri çok yönlü olmuştur:

• Ekonomik Bağımlılık: Osmanlı ekonomisi, Düyun-ı Umumiye'nin kontrolü altında giderek dışa bağımlı hale geldi.
• Siyasi Otorite Zayıflaması: Osmanlı Devleti'nin mali egemenliği önemli ölçüde kısıtlandı ve siyasi otoritesi zayıfladı.
• Yabancı Nüfuz Artışı: Düyun-ı Umumiye, yabancıların Osmanlı ekonomisi ve siyasetindeki nüfuzunu artırdı.
• Sosyal Tepkiler: Düyun-ı Umumiye'nin uygulamaları, Osmanlı toplumunda tepkilere yol açtı ve milli bilincin uyanmasına katkıda bulundu.

Sonuç:

Düyun-ı Umumiye, Osmanlı İmparatorluğu'nun ekonomik bağımsızlığını büyük ölçüde ortadan kaldıran ve devletin çöküş sürecini hızlandıran önemli bir faktör olmuştur. Lozan Barış Antlaşması ile 1924 yılında resmen lağvedilmiştir.

Önemli Kavramlar:

• Muharrem Kararnamesi: Muharrem%20Kararnamesi
• Lozan Barış Antlaşması: Lozan%20Barış%20Antlaşması
• Osmanlı Ekonomisi: Osmanlı%20Ekonomisi
• Kırım Savaşı: Kırım%20Savaşı